Temizlik testi (Cleanliness test) nasıl yapılır?
Temizlik testi veya kirlilik testi diye adlandırdığımız test; üretilen parçalarda talaşlı imalat gibi üretim yöntemlerinden, üretim ortamından veya parçaların konulduğu kasa, kutu gibi depolama araçlarından kaynaklanan partiküllerin boyutlarının ölçülüp müşterinin istediği niteliklerde (spektlerde) olup olmadığının anlaşılması için yapılan testtir.
Test bazen müşterinin belirttiği belli bir ölçüm aralığı içerisindeki partikül adedi şeklinde olan spektlere göre yapılır.
Örnek olarak müşteri;
Belli bir yüzey alanında;
20-50 mikron arasında en fazla 50 adet,
50-100 mikron arasında en fazla 20 adet,
100-250 mikron arasında en fazla 5 adet,
250 mikrondan yukarı partikül olmayacak şeklinde bir spekt isteyebilir.
Ya da müşteri belli bir standarttaki belli bir tanıma göre test isteyebilir.
Örnek olarak müşteri;
Belli bir yüzey alanında,
ISO 16232 standardından CCC A(G100/H50/I25) spektlerinde olacak diyebilir. Bu durumda test üretilen parçaların bu spektlere uygun olup olmadığını kontrol amacıyla yapılır.
Bu konuda ISO 16232 gibi, VDA 19.1 gibi genel standartlar olduğu gibi ayrıca müşterinin (özellikle büyük OEM müşterilerinin) kendi standartları da olabilir.
Peki test nasıl yapılır?
En basit haliyle test yapılacak parçalar içerisinden rastsal olarak testi yapılacak numune veya numuneler alınır.
Bu arada test yapılacak parçaların toplam yüzey alanının tespit edilmesi için mutlaka bu parçaların teknik resminin olması gerekir.
Numuneler temiz bir yıkama kabında veya bu iş için yapılmış yıkama cihazlarında test edilecek ürünün niteliğine uygun bir sıvı ile (genelde solvent) yıkanır ve bütün partiküllerin parçadan ayrılarak yıkama sıvısına geçmesi sağlanır.
Partikülleri süzmek için bu iş için kullanılan filtre henüz kullanılmadan önce bir hassas terazide tartılır.
Daha sonra parçalardaki partikülleri içeren yıkama sıvısı daha önce tartılan filtreden geçirilerek süzdürülmesi ve partiküllerin tamamının filtrede kalması sağlanır.
Filtre ya tozsuz ortamda kurumaya bırakılır veya yavaş ısıtılarak kurutulur.
Filtre tekrar tartılarak toplam partikül ağırlığı tespit edilir. (Miligram veya mikrogram mertebesinde elbette)
Bu partikül ağırlığı da test cihazına girilir çünkü genellikle müşteri toplam partikül ağırlığı için de bir gereksinim tanımlar.
Daha sonra filtre temizlik test cihazının kamerası önüne konularak test işlemi gerçekleştirilir.
Test işlemi yapılmadan önce elbette müşterinin istemiş olduğu standart seçilmeli veya müşterinin istemiş olduğu müşteriye özel temizlik spektleri cihaza girilmelidir.
Test yapıldıktan sonra raporlanarak, çıkan rapor müşteriye gönderilir.